De salarisverhoging die R. (R. voor Ralph) Hamers van ING vandaag heeft gekregen heeft mij echt kwaad gemaakt. Nu is dit een onderwerp waarover uitgebreid kan worden gemoraliseerd. Precies dat wil ik niet doen, want dan spreekt alleen de onderbuik. Maar kwaadheid over dit soort excessen voel ik wel degelijk.

Wat is de noodzaak om wat voor sterveling dan ook 3 miljoen Euro in plaats van 2 miljoen Euro te geven? Voelt deze drie miljoen voor de persoon in kwestie nu daadwerkelijk als een verbetering van de levenskwaliteit? Hou toch op, dit gaat toch nergens meer over? Waarom moet dit dan toch per se gebeuren. Omdat topman Hamers anders naar het buitenland vertrekt? Onwaarschijnlijk om twee redenen: (1) de man zit midden in zijn termijn als bestuurder en (2) ervaring uit het verleden leert dat topmannen meer honkvast zijn dan ze zich voordoen.

Onze samenleving erodeert. Een onderklasse van mensen met structureel weinig kansen om zich maatschappelijk in opwaartse richting te bewegen groeit en wordt hardnekkiger. Er ontstaan tendensen die hetzelfde zorgwekkende karakter hebben als wat zich in de jaren dertig in onze samenleving ontwikkelde. Maar dat deert de raad van bestuur en de raad van commissarissen van de ING bank niet. Losgezongen van de samenleving als ze al zijn zijn ze oprecht van mening dat een dergelijke salarisverhoging een logische, ja, zelfs een noodzakelijke stap is.

Naar aanleiding van het vermogen van Jeff Bezos, oprichter en baas van Amazon, die op zijn 30-ste met zijn 112 Miljard dollar Bill Gates naar de kroon steekt, reflecteerde Bert Wagendorp, een columnist bij de Volkskrant, op het onderwerp rijkdom. Nu kan ik voor Bezos als persoon nog wel sympathie opbrengen, want de man leeft eenvoudig en pompt het kapitaal weer terug in Amazon. Misschien een idee voor onze Ralph, zelfs al is hij geen deeleigenaar van ING.

Gelukkig liet Bert Wagendorp ook zijn onderbuik onberoerd maar zag aanleiding om bij de verdeling van rijkdom stil te staan. Hij haalde gegevens aan uit het "World Inequality Report". Dit rapport stelt (let op, dit is wat lastig te interpreteren) dat de rijkste 0,1% van de mensen (7,6 miljoen mensen) er in 2017 evenveel bij kreeg als de armste 50% van de mensen (3,6 miljard mensen). De rijkste 1% van de mensen bezit momenteel 27% van de rijkdom in de wereld. Zet deze trend zich in gelijke tred voort, dan zal rond 2050 de rijkste 1% 40% van de rijkdom bezitten.

Deze ongelijkheid ondergraaft niet alleen Afrika, India en Zuid Amerika. Het ondermijnt ook onze westerse wereld. Als onze samenleving geen logica meer uitstraalt, dan liggen onverschilligheid en ontevredenheid op de loer. Deze polarisatie in financiële beloning ondermijnt deze logica. We hebben in de jaren dertig kunnen zien waar onverschilligheid en ontevredenheid uiteindelijk toe kunnen leiden. De tweede wereldoorlog ging eigenlijk niet over een oorlog tussen verschillende landen, maar over krachten die handig gebruik hebben kunnen maken van de onvrede die bij veel mensen leefde en die negatieve energie wisten te kanaliseren tot een verschrikkelijk resultaat.

Alles aan elkaar hangende kan ik met het bovenstaande dus stellen dat salarisverhogingen als topman Hamers nu opstrijkt de poten onder het draagvlak van onze samenleving weg zaagt en hiermee haar gevoeliger maakt voor de demagoog van dienst die handigheid heeft grote bevolkingsgroepen op te ruien. Ralph Hamer heeft nu nog gelegenheid om van deze 50% toename van zijn beloning af te zien, en het verschil ten goede te laten komen aan de ING organisatie. Want ja, die twee miljoen is ook eigenlijk wel meer dan zat.

Disclaimer: het bovenstaande heeft bij mijn weten niets met SNS bank te maken. Mijn hoop is dat SNS bank niet in diezelfde valkuil als haar collega-banken zal stappen. Signalen die ik vanuit het management van de bank via de media heb mogen horen geven mij in ieder geval de indruk dat ze hun benen op de grond hebben.